1. Wat is een mandala ?
Mandala is een woord uit het Sanskriet en betekent: cirkel.
De cirkelvorm verschijnt al heel vroeg in de menselijke geschiedenis.
Zeer oude rotstekeningen in Afrika, Europa en Noord-Amerika tonen cirkel, spiraal- en gelijksoortige vormen.

De mandala zoals we die nu kennen vindt z’n oorsprong in de Oosterse cultuur. Daarom beschouwen veel mensen mandala’s als iets Oosters. Dat is echter niet altijd zo geweest. Ze zijn aan de wortel van elke cultuur te vinden, omdat ze de wortels zijn van elk mensen-leven.

Onze aarde is een mandala. De wereldzeeën zijn samengesteld uit waterdruppels en dus mandala’s.
De vaste structuren, het land, de bergen, zijn uit mineralen opgebouwd. De elementaire bouwstenen zijn de kristallen - en veel kristallen vormen weer een mandala.

Alles wat leeft - planten, dieren, mensen - bestaat uit cellen en elke cel heeft een kern en is een mandala.
Kijk naar sneeuwvlokken, moleculen en plantenvormen zoals zaden, vruchten, stuifmeel korrels. De jaarringen van de bomen, spinnenwebben, bloemen etc. Een voorbeeld wat jullie vast allemaal weleens gezien hebben is een sinaasappel. Als je deze overdwars doorsnijdt, dan zie je allemaal partjes zitten, gerangschikt in een cirkel.

2. Het ontstaan van de mandala
Mandala betekent dus heilige cirkel of magische kring, wiel, centrum, dat wat de essentie is. In feite is het een geadopteerd woord uit de Oosterse tradities. Cultische mandala’s - uit b.v. Tibet en India - zijn altijd gemaakt volgens traditionele voorschriften en hebben een beperkt aantal motieven.

In Zuid-India worden met rijstpasta en gekleurde kruiden, mandala’s op een heilige plek getekend om b.v. de slangengod te eren.
In Tibet worden prachtige gekleurde mandala’s op muren en zijden doeken geschilderd en we vinden ze in vele kloosters, waar ze  b.v. voor  meditatie worden gebruikt.
In kerken en kathedralen vinden we de mandala’s terug in de roosvensters. Het oneindige (de cirkel) bevindt zich binnen het eindige. (vierkant)
De 10e kaart uit het Tarot-spel is een mandala: Het Rad van Fortuin.

3. Waarvoor dient de mandala ?
Mandala’s worden al heel lang gebruikt bij natuurvolken om de harmonie in de mens te herstellen. Zoals b.v. bij de Aboriginals in Australië en de indianen in Noord- Midden- en Zuid-Amerika.

De Navaho’s maakten zandmandala’s. De zandschildering kreeg een traditioneel patroon, dat door de heler was uitgezocht om aan de behoeften van de situatie te voldoen. De zieke werd in het midden van de mandala geplaatst om te genezen. De mandala zou de harmonie herstellen en behulpzame godheden aanlokken en derhalve de terugkeer van de gezondheid bevorderen.

Rituele plekken werden vroeger gemarkeerd door stenen cirkels.
De zon en maan en hun omlopen werden afgebeeld. In de loop der tijden zijn vele zonnereligies, -cultussen en -rituelen ontstaan om deze lichtbrenger die ook nog warmte schenkt en voorwaarde voor het leven is, te eren en te aanbidden.
Om in contact te komen met de goden ontstonden bij veel culturen over de gehele wereld binnen de rituele handelingen bewust vervaardigde cirkelvormige tekeningen.

4. Welke soorten mandala's zijn er ?
Het werkelijke middelpunt van een cirkel is een punt. Het punt symboliseert: eenheid, heelheid, volmaaktheid en het is daarom in bijna alle cultu­ren en tijden ook een symbool voor God. Het punt bevat alles, cirkel en bol worden eruit geboren.
Alles wat zich afspeelt tussen cirkel en middelpunt, is een mandala.

Hieruit ontstaan de verschillende soorten mandala’s, die over het algemeen in twee hoofdgroepen worden verdeeld.
           1)  Vrije expressie mandala’s.
           2)  Gerichte expressie mandala’s.

Vrije expressie mandala’s geven je de mogelijkheid je eigen creativiteit  los te maken. Het is een op dynamische en fantasierijke wijze scheppen van vormen en kleuren rond het middel­punt. Dit alles gebeurt zonder hulpmiddelen, dus uit de losse hand.

Gerichte expressie mandala’s bevatten “objectieve” elementen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van vierkanten, driehoeken, hulpcirkels, spiralen, rozetten, die je laat ontstaan door het gebruik van passer en liniaal. Vaak ook via thema’s.
In de praktijk hebben mandala’s zowel vrije als gerichte expressie elementen in zich, want binnen de vaste gegevens heb je toch de vrijheid om deze op je eigen manier in te vullen.

De meest bekende gerichte expressie mandala’s zijn:

In dit rijtje nemen chakra-mandala;s een bijzondere plaats in. Het menselijk lichaam heeft zeven hoofdchakra’s, die een mandala op zich zijn. Ook is het menselijk lichaam uit cellen opgebouwd en deze weer uit atomen. Ons lichaam bestaat dus uiteindelijk uit ontelbare mandala’s. Met uitgestrekte armen en benen vormt het lichaam een vijfpuntige ster (zie punt 5: symbolen) en elke ster is een mandala.
De mens als stermandala heeft echter een duidelijk herkenbaar middelpunt en allemaal zijn we daar voortdurend naar op zoek.
Ooit zullen we het in onszelf vinden.

Inmiddels hebben de Zendala´s ook een plaats gekregen onder het mandala tekenen.
Niet te vergeten het `doodlen`. Het is een leuk tijdverdrijf en je komt lekker bij jezelf.

5. Symbolen, kleuren en getallen in de mandala's
Het dagelijkse leven is doortrokken van allerlei beelden die een bepaalde symboliek in zich dragen. We worden omringd door alle mogelijke vormen van symboliek en symbolische stelsels. ‘Symbool’  komt uit het Grieks en betekent: zinnebeeld.

Een symbool zal dán pas haar geheimen prijsgeven en een onvergetelijke indruk maken op het gevoel, wanneer de verbinding met de directe levensstroom tot stand gebracht wordt: de levensenergie die de verbinding vormt met alle dimensies.
Met andere woorden, een symbool is heel persoonlijk en drukt in jouw mandala, jouw gevoel uit, ten opzichte van een woord.
Bijvoorbeeld een kruis betekent voor de één geloof voor een ander vertrouwen. Het is een eenvoudig beeld wat kernachtig iets uitdrukt.

Een symbool kan een uitwerking hebben op vele niveaus van het leven. Een paar voorbeelden:

De cirkel	symbool voor magische beelden; heelheid, totaliteit, verbondenheid
Het vierkant	symbool van de aarde. De vier lange zijden staan voor de hemel richtingen, de vier elementen, de vier jaargetijden.
De driekhoek	met de punt naar beneden = symbool voor vrouwelijke scheppende kracht met de punt naar boven = het mannelijke principe.
De vijfster	symbool v.d. mens.

Kleuren hebben invloed op het menselijke gevoel en ziekten kunnen door kleurentherapie genezen.
Alle kleuren ontstaan uit wit licht. De regenboog bevat alle zeven voor ons zichtbare kleuren.
De chakra’s corresponderen weer met de kleuren van de regenboog.

De tekentaal werkt met tegenpolen zoals:

Elke kleur heeft z’n eigen karakter.
De onderlinge samenhang en kleur van vormen kunnen veel zeggen over de innerlijke stemming van de maker.
De maker zal zelf intuïtief aanvoelen wat ze te vertellen hebben.

Veel van de in mandala’s voorkomende symbolen en vormen kunnen op hun getalswaarde beoordeeld worden. Getallen vertegenwoordigen een wonderbaarlijke en mystieke kosmische harmonie en zijn de oersymbolen waarop onze wereldorde is gebaseerd.
Alle vormen en symbolen in de mandala zijn telbaar.

6. Wat kan een mandala nu voor je doen?
Mandala: de beeldentaal van de ziel.

Hoe ver ons moderne wetenschappelijk onderzoek ook gevorderd is, er wordt toch steeds hetzelfde basispatroon gevonden, dat we ook in onszelf kunnen vinden:  zo boven - zo beneden, zo buiten - zo binnen.

Deze tijdloze esoterische wet kunnen we ook in de mandala ervaren, en om de eigen ervaringen zal het ons speciaal gaan.
De mandala zou een plattegrond van het menselijk bewustzijn kunnen worden genoemd.
De Zwitserse psychiater Carl Gustav Jung nam het Sanskritische woord  ’mandala’ over om de cirkeltekeningen die hij en z’n patiënten maakten te beschrijven. Jung bracht de mandala’s met het ‘Zelf’ in verband, het centrum van de totale persoonlijk­heid.

Naar heelheid groeien is een natuurlijk proces dat onze uniekheid en individualiteit aan het licht brengt.
De symbolen van het onbewuste in de mandala bevorderen persoonlijke groei.

Een mandala kan ons helpen tot concentratie te komen en ons middelpunt (harmonie)te vinden.
Het geeft je de mogelijkheid naar jezelf te kijken en te accepteren wat is, zowel de harmonie als disharmonie van je persoonlijkheid.

Het tekenen van mandala’s helpt je om te komen tot ordening van de chaos of onsamenhangendheid in je leven.
De mandala dient als steun en houvast.

7. Over het tekenen van mandala's
Voordat je gaat tekenen is het belangrijk dat je bij jezelf kunt komen.
Er zijn verschillende manieren om dat te doen.

 1.    Een simpele manier is om een potlood te pakken en krassen op een stuk papier en daarbij in gedachten alle dingen van
       de dag uit je geest te bannen.

 2.    Met potlood een grote cirkel tekenen op papier en dan spiraalgewijs langzaam naar binnen gaan (in je eigen tempo) tot
        je in het midden beland bent. Hier kun je overheen gaan van buiten naar binnen totdat je voelt dat je moet stoppen.

Als je gaat tekenen beslis je zelf of je meteen met kleurpotlood aan de slag gaat of dat je eerst met gewoon potlood gaat ontwerpen.
Laat je tekening ontstaan, zeg niet “Ik kan niet tekenen”! Het is namelijk niet belangrijk ‘wat’ of ‘hoe’ je tekent, maar wat het voor je doet.
Ga niet voor een mooi plaatje dat je aan de muur kunt hangen want dan kun je alleen maar teleurgesteld raken als het niet lukt.
Het is nooit verkeerd wat je doet!! Als je spiegelend (linkerhelft hetzelfde als rechterhelft) bezig bent en je maakt een ‘fout’, accepteer deze en ga gewoon verder vanuit je gevoel. Het kan je duidelijk maken waar je probleem ligt. Geen mens is tenslotte perfect.

Soms is het mogelijk om zo’n ‘fout’ te integreren in je tekening.
Wanneer je tekent, nooit het papier draaien!! Ook op deze manier kun je zien welke kanten je beheerst en welke niet. Bijvoorbeeld een golvende lijn die vanuit het midden naar alle wind­richtingen getekend moet worden. Daarbij zul je merken dat voor de één naar links tekenen moeilijk is en voor de ander naar boven. Het onderbewuste laat zien waar je mee zit, die weet veel meer dan je bewuste.

8. Het kleuren
Als je gaat kleuren, doe dit dan met zorg. Het gaat tenslotte om jezelf. Hoeveel tijd besteed je aan jezelf? Je kunt iets vlug inkleuren zodat je de strepen van het kleuren ziet (zoals een kleuter), of heel rustig met zacht draaiende bewegingen, overlappend heen en weer, niet te hard drukkend op je potlood. Misschien ben je geneigd om te denken dat het zo lang gaat duren.
Dit is je denken en niet je gevoel. Gun jezelf de tijd, leg het weg als je niet meer de concentratie op kan brengen, en pak het een andere keer weer om verder te gaan.
Creëer je eigen sfeer om je heen, rustige muziek, een kaarsje branden, wierook...etc., dat wat jij fijn vindt.
Kleur met zorg en liefde!
Als je gevoel zegt dat je de kleuren heel fel en duidelijk op papier moet brengen, doe dat dan ook.
Je hebt het op dat moment nodig.
Pak de kleuren zonder er bij na te denken.

Hoe je het ook went of keert, een mandala tekenen is niet te beïnvloeden. Als je denkt ‘dat doe ik zo omdat...’, zul je merken dat het toch anders uitpakt. Alles wat je voelt tijdens het tekenen en kleuren kun je opschrijven, dit als houvast voor jezelf. Het kan zijn dat je het later niet meer weet.
Soms kun je tekenen zonder iets te voelen, of veel voelen, wat je niet kunt omschrijven.
Ga dan met je tekening rustig zitten als hij af is en bekijk wat je gevoeld hebt. Kijk wat je te binnen schiet, wat je voelt, wat je ontdekt, en schrijf dat op. Zo kun je duidelijkheid krijgen in wat je getekend of gekleurd hebt.

HOME